Bu mu sağlıkta çağ atladığı iddiasında olan Türkiye

 26.02.2014

MEHMET BİLBER
ANKARA- Sağlıkta dönüşüm kapsamında başlatılan aile hekimliği uygulaması iflas etti. İstanbul’da 70 aile sağlık merkezinde 106 hekim pozisyonu boşta kalırken; aşı, gebe, çocuk izlemelerinde yaşanan aksaklıklar, yeni Muharrem bebekler yaşanabilir, endişesi doğurdu.
Türkiye’yi derinden sarsan Van’ın Gürpınar ilçesi Yalınca Köyü’nde Muharrem bebeğin ölümünün ardından Sağlık Bakanlığı faturayı acil servis hekimlerine kesti. Köy Muhtarı Divali Gül ise yaptığı açıklamada, 2008 yılında köyde bulunan sağlık ocağının kapatılmasından sonra Muharrem bebeğin 3. ölüm olduğunu söylemişti. Bunun üzerine gözler sağlıkta dönüşüm programına çevrildi. İstanbul’da özellikle bebekler ve gebe kadınlara hizmet veren 70 aile sağlık merkezinde 106 doktor açığı olduğu ortaya çıktı. Üstelik 10 aile sağlık merkezinde ise hiç hekim yok. Her bir aile hekiminin bakmak durumunda olduğu ortalama 4 bin kişi olduğu düşünülürse İstanbul’da 424 bin kişi temel sağlık hizmetinden mahrum kaldı.
Aşı kontrollerinde
İl Halk Sağlığı Merkezi’nin verilerine göre 121 olan boş aile hekimi pozisyonuna son atamalarla 15 yeni hekim ilave oldu. Ancak 106 pozisyon hala boşta kaldı. Yetersiz sağlık ocağı ve personel nedeniyle sağlık merkezlerinde çalışan doktorlar iş yükünün altında ezilirken hastalar ve özellikle aşı bekleyen bebeklerle, gebelere hizmet götürülemez hale geldi. Mevsimlik göç gibi nedenlerle yer değiştiren aileler ise bildirim yapmadıklarından aşı ve gebe izlenimleri kaosa dönüştü.

Taşeron sağlık hizmeti
Sağlıkta dönüşüm kapsamında 2010 sonunda uygulamaya konulan aile hekimliği ortalama 4 bin vatandaşa bir hekim olacak şekilde uygulanıyor; ancak sağlık merkezi bile olmayan bazı bölgelere hekim pozisyonu açılıyor. Olmayan sağlık merkezine atanan hekim yeri tutuyor, tüm masraflarını kendi karşılayarak bir sağlık ocağı kuruyor. İstanbul’da halen bu şekilde 7 tane olmayan sağlık merkezi için 15 hekim kadrosu açıldı.

Halk sağlığı denetlenemedi
Öte yandan Sayıştay’ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nu denetleneyemediği ortaya çıktı. Devreden bütçesi toplam 4 milyar 190 milyon olan ve bunun 2 milyon 626 binini aile hekimliğinin oluşturduğu kurumun 2012’ye ait gerekli mali tablolarla, bilgi-belgeler temin edilmediği için Türkiye Halk Sağlığı Kurumu hakkında görüş bildirilemedi. Raporda, “2012 yılına ilişkin yapılan incelemelerde İzmir, Antalya, İstanbul gibi bazı illerde anılan limit fazlasıyla aşılmasına karşın aile hekimleri tarafından yapılan tetkik ve sarf malzemeleri giderleri üzerinde Kurumca herhangi bir inceleme yapılmadığı görüldü” ifadelerine yer verildi.
2010 sonlarında uygulamaya geçirilen aile hekimliği uygulaması hekimleri de canından bezdirdi. Uygulamaya göre müdürlük ortalama her 4 bin kişi için bir sağlık merkezi açıyor. Uygulama başlamadan önceki sağlık ocaklarının yanı sıra yeni yer tahsisine giderken birçok mahallede sağlık merkezi kurulamadı. Sağlık merkezi olmayan mahallelere atanan hekimler adeta bir işletmeci gibi yer kiralamadan, elektrik, su, personel ihtiyacı gibi tüm harcamaları karşılamakla yükümlü oldu.
Olmayan sağlık merkezine doktor atandı
Buna göre; Esenyurt, Sultanbeyli, Bahçelievler, Pendik, Beyoğlu, Silivri gibi ilçelerde birçok olmayan sağlık merkezleri için boş pozisyon duyurusu yapıldı. Öte yandan 74 sağlık merkezi ise hekim ihtiyacı karşılanmadan sağlık hizmetini vermeyi sürdürüyor.

KARŞI GAZETESİ